Mebel evin və ya ofisin əsas tərkib hissəsidir. Onun xarici görünüşü, davamlılığı və funksionallığı uzunmüddətli istifadədə olduqca vacib rol oynayır. Mebelə düzgün qulluq edilməsi, həm estetik görünüşünü qorumağa, həm də istifadə müddətini artırmağa kömək edir. Müxtəlif növ mebellər – taxta, yumşaq, dəri, metal və şüşə – fərqli qulluq qaydaları tələb edir. Bu səbəbdən də hər bir mebel növünə uyğun təmizlik və qoruma metodlarını bilmək önəmlidir. Yanlış qulluq üsulları mebelin tez köhnəlməsinə, rənginin solmasına və strukturunun zədələnməsinə səbəb ola bilər. Eyni zamanda, ev dekorasiyasının ahəngini qorumaq üçün mebellərin təmiz və baxımlı olması vacibdir. Mebel təmizliyi, həm də sağlamlıq üçün önəmlidir, çünki toz, mikroblar və allergenlər bu səthlərdə toplanaraq hava keyfiyyətini pisləşdirə bilər. Bu yazıda sizə mebelə düzgün qulluq qaydaları, tez-tez edilən səhvlər, mebelin ömrünü uzatmaq üçün tövsiyələr və mövsümə uyğun qulluq məsləhətləri haqqında ətraflı məlumat verəcəyik. Mebel baxımı və təmizliyi sahəsində doğru yanaşma ilə siz evinizi həm gözəl, həm də sağlam bir mühitə çevirə bilərsiniz. Gəlin, bu incəlikləri birlikdə araşdıraq.
Mebel növünə görə qulluq üsulları
Mebel materialı onun qulluq tərzini birbaşa müəyyən edir. Taxta, yumşaq, dəri, metal və şüşə mebellərin hər birinin özünəməxsus təmizləmə və qoruma üsulları mövcuddur. Bu başlıq altında sizə mebel növlərinə görə ən effektiv qulluq metodlarını təqdim edirik.
Taxta mebel üçün qulluq qaydaları
Taxta mebellər, xüsusilə klassik və rustik dizaynı sevənlərin seçimidir. Bu mebellər təbiiliyi və zərifliyi ilə seçilsə də, düzgün qulluq olunmadıqda çatlama, solma və deformasiya halları baş verə bilər. Taxta mebelin səthini gündəlik olaraq tozsoranla və ya yumşaq, quru bezlə təmizləmək tövsiyə olunur. Su ilə təmasdan qaçmaq lazımdır, çünki rütubət taxtanı şişirdə və formasını poza bilər. Ağır ləkələr üçün az miqdarda nəmləndirilmiş parça istifadə etmək olar, lakin dərhal sonra quru bezlə silinməlidir. Parlaq səthli taxta mebellər üçün xüsusi taxta cilaları istifadə etmək onların parlaqlığını və qoruyucu qatını saxlamağa kömək edir. Eyni zamanda, mebelin üzərinə isti və ya kəskin əşyaların birbaşa qoyulmaması vacibdir. Taxta mebellər birbaşa günəş işığına məruz qaldıqda rəngi solur. Buna görə də, mebelləri pərdələr və ya jalüzlərlə qorumaq tövsiyə olunur. Hər 6 aydan bir taxta mebellərə dərin təmizlik və cilalama aparılması onların ömrünü artırır. Taxta mebelə qulluq edərkən təbii məhsullardan istifadə etməyə üstünlük vermək həm sağlamlıq, həm də mebelin qorunması baxımından vacibdir.
Yumşaq mebelə qulluq
Yumşaq mebellər – divanlar, kreslolar və puflar – rahatlıq və komfort üçün ideal seçimdir. Lakin bu mebel növü toz və ləkələri daha çox özünə çəkdiyindən, mütəmadi qulluq tələb edir. Yumşaq mebellərin üzərinə tökülən mayelər dərhal təmizlənməlidir, çünki gecikdikdə ləkələr qalıcı ola bilər. Quru köpüklü təmizləyicilər bu mebellər üçün idealdır. Təmizlik zamanı parçaya zərər verməmək üçün yumşaq fırçadan istifadə edilməlidir. Tozların qarşısını almaq üçün həftədə ən az bir dəfə elektrik süpürgəsi ilə təmizləmə aparılmalıdır. Parçanın materialına uyğun xüsusi təmizləyicilər seçilməlidir – məsələn, mikrofiber, məxmər və ya pambıq üçün fərqli məhlullar mövcuddur. Yumşaq mebellərin döşəmələri dövri olaraq dəyişdirilməli və ya çevrilməlidir ki, deformasiya olmasın. Eyni zamanda, mebelin günəş işığına məruz qalması parça rənginin solmasına səbəb olur. Yumşaq mebellərin üzərinə qoruyucu örtük qoymaq həm təmizliyi asanlaşdırır, həm də ömrünü uzadır. Ləkələr üçün sirkə və karbonat kimi təbii məhlullardan istifadə etmək mümkündür. Yumşaq mebellərin illik dərin təmizlənməsi, buxarla və ya peşəkar təmizləmə şirkətləri vasitəsilə həyata keçirilməlidir.
Dəri mebelin təmizlənməsi və qorunması
Dəri mebel lüks və zərif görünüşü ilə seçilir, lakin onun da xüsusi qulluq qaydaları mövcuddur. Dərinin qurumaması və çatlamaması üçün nəm tarazlığı qorunmalıdır. Dəri mebellər üçün xüsusi nəmləndirici krem və spreylər istifadə olunmalıdır. Bu məhsullar dərinin elastikliyini və parlaqlığını qoruyur. Dərinin səthinə gündəlik toz yığılmaması üçün quru mikrofiber bezlə silmək kifayətdir. Su və ya sabunla təmizləmək dərini zədələyə bilər. Dərinin üzərinə birbaşa günəş işığı düşməsi rəngin solmasına və səthin qurumasına səbəb ola bilər. Buna görə də, dəri mebellər pəncərələrdən uzaq yerləşdirilməlidir. Dəriyə dökülən ləkələr dərhal təmizlənməlidir; əks halda, ləkə dərinliyə işləyə bilər. Spirt tərkibli məhsullar və ya sərt kimyəvi təmizləyicilərdən istifadə qəti şəkildə tövsiyə olunmur. Hər 3-6 aydan bir dəri mebellərin xüsusi baxım məhsulları ilə silinməsi lazımdır. Bu tip mebellərə düzgün qulluq edildikdə illərlə ilk günkü kimi qala bilər.
Metal və şüşə mebellər üçün tövsiyələr
Metal və şüşə mebellər müasir interyerdə çox istifadə olunur və minimalist tərz yaradır. Bu mebellərin əsas üstünlüyü asan təmizlənməsi olsa da, düzgün qulluq edilməzsə paslanma və cızılma halları yaşana bilər. Şüşə səthlər üçün mikrofiber bez və şüşə təmizləyici sprey idealdır. Səthi dairəvi hərəkətlərlə silmək ləkə qalmamasına kömək edir. Şüşə üzərində quru ləkələr və barmaq izləri mütəmadi təmizlənmədikdə çətin təmizlənə bilər. Metal hissələrin paslanmasının qarşısını almaq üçün nəm və duzlu mühitdən qorunması vacibdir. Paslanmaya qarşı qoruyucu spreylərdən istifadə etmək tövsiyə olunur. Metal səthlər üçün aşındırıcı bez və ya süngərlər istifadə edilməməlidir. Hər iki material günəş işığında qızaraq deformasiya ola bilər. Bu mebellər yüngül görünüşlü olsa da, tez zədələnə bilər, ona görə də ağırlıq balansı nəzərə alınmalıdır. Təmizlik zamanı şüşə və metalın birləşdiyi hissələrə xüsusi diqqət yetirilməlidir. Metal və şüşə mebellərin qoruyucu aksesuarlarla istifadəsi onların ömrünü artırır və estetik görünüşünü qoruyur.
Mebel təmizliyində tez-tez edilən səhvlər
Mebelə qulluq edərkən bəzi adi səhvlər çox vaxt onun ömrünü azaldır və estetik görünüşünü korlayır. Bu səhvlərdən xəbərdar olmaq, onların qarşısını almaq üçün ilk addımdır. Gəlin ən geniş yayılmış xətalara nəzər salaq.
Aqressiv kimyəvi maddələrin istifadəsi
Bir çox insan mebel təmizliyində güclü təsirli kimyəvi maddələrə üstünlük verir. Lakin bu çox vaxt mebelin səthinə zərər verir. Xüsusilə, xlor və spirt tərkibli təmizləyicilər taxta və dəri mebellər üçün zərərlidir. Bu maddələr səthdə aşınmaya, çatlara və rəng dəyişikliklərinə səbəb ola bilər. Aqressiv təmizləyicilər mebelin qoruyucu qatını məhv edərək onu daha tez çirklənməyə meylli hala gətirir. Bundan əlavə, belə məhsullar sağlamlıq baxımından da təhlükə yarada bilər, xüsusilə də uşaqlar və ev heyvanları olan ailələrdə. Kimyəvi tərkibli məhlulların yerinə, təbii və mebelə uyğun məhsullar seçmək daha məqsədəuyğundur. Mebelə qulluqda istifadə edilən məhsulların etiketini diqqətlə oxumaq və uyğunluğuna əmin olmaq lazımdır. Hər mebel növü üçün universal təmizləyici yoxdur. Kimyəvi maddələrin çox tez-tez istifadəsi mebelin parlaqlığını itirməsinə və mat hala gəlməsinə səbəb ola bilər. Belə halların qarşısını almaq üçün mütəmadi təmizlik yerinə, ehtiyac olduqda və düzgün vasitələrlə təmizlik edilməlidir.
Nəm və günəş işığına məruz qoymaq
Mebel üçün ən təhlükəli iki təbii faktor nəm və birbaşa günəş işığıdır. Rütubətli mühit taxta mebellərin şişməsinə, yapışqanların zəifləməsinə və hətta kif yaranmasına səbəb ola bilər. Yumşaq və dəri mebellər də rütubətdən təsirlənərək xoşagəlməz qoxular və kif yarada bilər. Digər tərəfdən, uzun müddət günəş işığında qalan mebellər rəngini itirir və material zəifləyir. Mebel parçaları solur və qırılma ehtimalı artır. Şüşə mebellər isə günəş işığında çox qızaraq ətrafdakı materiallara zərər verə bilər. Bu səbəbdən, mebel yerləşdirilərkən günəşə birbaşa məruz qalmayan sahələr seçilməlidir. Əgər belə imkan yoxdursa, pərdələr və jalüzlər vasitəsilə bu təsirlərin qarşısı alınmalıdır. Nəmli otaqlarda havalandırma sistemi güclü olmalı, hava dövranı təmin edilməlidir. Bəzi hallarda hava quruducularından istifadə faydalı ola bilər. Ən əsası isə, nəm və günəşin mebelə verdiyi zərəri azaldacaq qoruyucu tədbirlər vaxtında görülməlidir.
Yanlış bez və materiallarla silmək
Mebel təmizliyində istifadə olunan materiallar təmizliyin effektivliyini və mebelin qorunmasını birbaşa təsir edir. Bəzi insanlar sərt süngərlər və ya cızan materiallardan istifadə edərək səthi zədələyə bilər. Xüsusilə, şüşə və metal mebellərdə cızıq problemi çox tez-tez rast gəlinir. Taxta mebellərin üzərində sərt bez və ya çirkli bez istifadə edildikdə səthdə izlər qala bilər. Yumşaq və mikrofiber parça istifadə etmək həm təmizliyi asanlaşdırır, həm də səthin qorunmasını təmin edir. Həmçinin, təmizləmə zamanı bezin təmiz və quru olması da vacibdir. Nəmli bez uzun müddət səthdə saxlanıldıqda rəng dəyişməsi və şişmə kimi problemlər yarana bilər. Dəri mebellər üçün xüsusi yumşaq parçalar mövcuddur və onlardan istifadə edilməlidir. Təmizlik zamanı bezin dairəvi hərəkətlə istifadə olunması ləkələrin yayılmasının qarşısını alır. Hər mebel növü üçün uyğun materialdan istifadə etmək daha uzunömürlü istifadəni təmin edir.
Mebelin ömrünü uzatmaq üçün tövsiyələr
Düzgün qulluq və bəzi sadə tədbirlər vasitəsilə mebelin ömrünü illərlə uzatmaq mümkündür. Bu bölmədə mebellərin daha uzun müddət funksional və estetik qalması üçün faydalı tövsiyələrlə tanış olun.
Mebelin yerini mütəmadi dəyişmək lazımdırmı?
Mebelin yerini dəyişmək bəzən həm dekorativ, həm də qoruyucu tədbir ola bilər. Uzun müddət eyni yerdə qalan mebellər müəyyən hissələrdə deformasiya və köhnəlmə ilə üzləşə bilər. Məsələn, divan və kresloların oturacaq hissələri daha çox istifadə olunduğundan zamanla çökmə baş verir. Mebelin istiqamətinin dəyişdirilməsi eyni sahəyə təzyiqin davamlı düşməsinin qarşısını alır. Günəşə məruz qalan mebellər yer dəyişdikdə bu təsir bərabər paylanır və rəng fərqləri azalır. Bəzi hallarda isə, mebelin altına yığılan toz və kir yalnız yer dəyişdikdə təmizlənə bilir. Yer dəyişdirmə zamanı ehtiyatlı olmaq lazımdır – sürüşdürmək əvəzinə qaldırmaq daha doğrudur. Taxta mebellərdə yer dəyişdirmə, ayaq və birləşmə hissələrinin boşalmasını yoxlamaq imkanı da yaradır. Ümumilikdə, ildə 1-2 dəfə mebelin mövqeyini dəyişmək həm funksional, həm də vizual baxımdan faydalıdır.
Qoruyucu örtüklər və cilaların əhəmiyyəti
Mebel üçün qoruyucu örtüklər yalnız təmizliyi asanlaşdırmır, həm də səthi zədələrdən və tozdan qoruyur. Xüsusilə, yumşaq mebellərdə çıxarıla bilən örtüklər olduqca praktikdir. Bu örtüklər yuyularaq gigiyenik şəraitin qorunmasına kömək edir. Taxta mebellərdə isə qoruyucu cilalar mebelin səthində nazik qoruyucu qat yaradır. Bu qat nəmi, ləkəni və tozu səthdən uzaq saxlayır. Cilalar, eyni zamanda taxtanın rəngini və parıltısını bərpa edir. Qoruyucu vasitələr seçilərkən onların mebel materialına uyğun olması əsas şərtdir. Dəri mebellərdə qoruyucu yağlar dərinin elastikliyini və qırılmaya qarşı davamlılığını artırır. Cilalama və örtük istifadəsi arasında balansı qorumaq vacibdir – həddən artıq cilalama da zərərli ola bilər. Qoruyucu tədbirlər evdə uşaqlar və heyvanlar olduqda xüsusilə önəmlidir.
Rütubət və temperatur nəzarəti
Mebel üçün uyğun hava şəraiti olduqca önəmlidir. Ani temperatur dəyişiklikləri mebelin materialını zədələyə bilər. Taxta və dəri mebellər rütubətli və ya çox quru mühitdə çatlayır və formalarını itirir. Yumşaq mebellərdə isə nəmişlik mikrobların və kifin yaranmasına səbəb olur. Evin içərisində sabit temperaturu qorumaq mebelin strukturunun uzunömürlü olmasına kömək edir. Hava nəmləndiricilər və ya quruducular bu işdə faydalı ola bilər. Xüsusilə, qış aylarında istilik sistemləri havanı qurudur – bu zaman nəmləndirici vasitələrdən istifadə tövsiyə olunur. Yayda isə kondisionerlər havanı soyudarkən rütubət balansını da pozur. Ən yaxşısı rütubət səviyyəsinin 40-60% aralığında saxlanılmasıdır. Beləliklə, mebelin təbii strukturu qorunur və deformasiya riski azalır.
Mövsümə uyğun qulluq məsləhətləri
Mövsüm dəyişiklikləri ilə birlikdə mebelə də fərqli qulluq yanaşmaları tələb olunur. İqlim şəraitinin təsirinə qarşı zamanında görülən tədbirlər mebelin ömrünü və keyfiyyətini qoruyur.
Yay aylarında mebelin qorunması
Yayda temperatur yüksək olur və günəş şüaları daha güclü təsir edir. Bu dövrdə taxta və dəri mebellər birbaşa günəşə məruz qaldıqda sürətlə solur və çatlayır. Mebeli pəncərə önlərindən uzaqlaşdırmaq və ya jalüz-pərdə istifadə etmək faydalıdır. Həmçinin, kondisioner istifadəsi zamanı yaranan quru hava mebellərin çatlamasına səbəb ola bilər. Nəmləndirici cihazlardan istifadə bu problemi aradan qaldıra bilər. Yayda toz daha sürətlə toplanır, bu səbəbdən təmizlik sıxlaşdırılmalıdır. Yumşaq mebellərdə allergik reaksiyaların qarşısını almaq üçün onların üzəri tez-tez silinməli və tozdan təmizlənməlidir. Cilalama yay aylarında taxta mebellərin səthini qorumaq üçün vacibdir. Dəri mebellərə nəmləndirici krem tətbiqi onların qurumasının qarşısını alır. Yay fəsli, həm də kif riskini artırdığı üçün ventilyasiya mütləq təmin olunmalıdır.
Qış mövsümündə nələrə diqqət yetirməli?
Qışda mebelin qorunması üçün əsas faktor temperatur və havanın quruluğudur. İstilik sistemləri havanı çox qurudur və bu da mebel materiallarına mənfi təsir edir. Xüsusilə, dəri mebellər bu dövrdə tez quruyaraq çatlayır. Bu səbəbdən, nəmləndirici kremlərdən və cihazlardan istifadə mütləqdir. Taxta mebellərdə isə istilik dəyişiklikləri səbəbindən daralma və genişlənmə halları baş verə bilər. Mebeli istilik mənbələrindən, radiator, kamin, qızdırıcılardan uzaqda saxlamaq vacibdir. Qışda evin tez-tez havalandırılması həm nəm balansını qoruyur, həm də mebelin sağlam qalmasına şərait yaradır. Tozun yığılmasının qarşısını almaq üçün həftəlik təmizlik qaydaları pozulmamalıdır. Üzəri örtüklə qorunan yumşaq mebellər daha gec köhnəlir və ləkə tutmur. Qış aylarında, xüsusilə ləkə təmizləyici məhsullar istifadə olunarkən səthin qurumasına imkan verilməməlidir. Beləliklə, mebeliniz il boyu həm funksional, həm də estetik görünəcək.